گلوکوم پس‌روی زاویه چیست؟

این نوع گلوکوم می‌تواند پس از آسیب یا ضربه به چشم ایجاد شود. اگرچه قابل درمان نیست، اما در صورت تشخیص زودهنگام، درمان‌هایی برای جلوگیری از از دست دادن بینایی وجود دارد.

گلوکوم گروهی از بیماری‌های چشمی است که به عصب بینایی آسیب می‌رساند . این “کابل” عصبی از پشت چشم شما به مغز شما امتداد دارد و تصاویر را ارسال می‌کند تا بتوانید ببینید.

چه اتفاقی می‌افتد؟

وقتی چشم شما آنطور که باید کار می‌کند، مایع شفاف داخل چشم شما در قسمت جلویی جریان می‌یابد و از طریق کانال‌های ریز نزدیک لبه بیرونی عنبیه، قسمت رنگی چشم شما، تخلیه می‌شود. این نقطه “زاویه تخلیه” نامیده می‌شود. تخلیه مناسب، فشار داخل چشم شما را در سطح ثابت و سالمی نگه می‌دارد.

گاهی اوقات، آسیب دیدگی چشم می‌تواند به این سیستم تخلیه آسیب برساند، وضعیتی که به آن رکود زاویه می‌گویند.

وقتی مایع درون چشم شما نمی‌تواند به طور طبیعی گردش کند، شروع به برگشت می‌کند، دقیقاً مانند آبی که در لوله فاضلاب مسدود شده سینک جمع می‌شود. مایع اضافی باعث افزایش فشار داخل چشم شما می‌شود. با گذشت زمان، فشار بیش از حد می‌تواند به عصب بینایی شما آسیب برساند.

هر آسیبی منجر به گلوکوم نمی‌شود. اما آمار نشان می‌دهد که تا 20٪ از چشم‌هایی که دچار عقب‌رفتگی زاویه چشم شده‌اند، به گلوکوم از نوع عقب‌رفتگی زاویه مبتلا می‌شوند.

علل

ضربه غیرنافذ به چشم شایع‌ترین علت عقب‌رفتگی زاویه است. این نوع آسیب، مانند ضربه مشت، آرنج یا توپ به چشم، کبود می‌شود.

نیروی ضربه می‌تواند بافت لبه‌ی محیطی داخلی عنبیه و جسم مژگانی چشم شما را پاره کند. این بخشی است که مایع را می‌سازد. پارگی می‌تواند منجر به خونریزی داخل چشم شود. سپس خون و سایر مواد زائد ممکن است سیستم تخلیه را مسدود کرده و فشار چشم را افزایش دهند . افزایش فشار در بیشتر موارد دوام نخواهد داشت. درمان می‌تواند به حفظ فشار چشم در سطح ایمن تا زمانی که خون اضافی خارج شود، کمک کند.

گاهی اوقات، کانال‌های تخلیه پاره یا آسیب‌دیده، بافت اسکار ایجاد می‌کنند. این اسکار جریان مایع را مسدود می‌کند و ممکن است منجر به گلوکوم شود. اگر بیش از نیمی از لوله تخلیه آسیب دیده باشد، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است.

علائم

ممکن است در ابتدا هیچ علامتی نداشته باشید. در گلوکوم ، فشار بالای چشم به آرامی به فیبرهای ریز عصب بینایی شما آسیب می‌رساند . با گذشت زمان، ممکن است نقاط کوری در بینایی شما ایجاد شود. اما ممکن است تا زمانی که بیشتر فیبرهای عصب بینایی شما از بین نرفته‌اند، متوجه آنها نشوید.

معمولاً ابتدا بینایی محیطی یا جانبی خود را از دست می‌دهید. اگر تمام فیبرهای عصب بینایی شما بمیرند، در آن چشم نابینا می‌شوید.

در گلوکوم با پسرفت زاویه، روند به همین صورت است. پس از آسیب، ممکن است سال‌ها طول بکشد تا علائم از دست دادن بینایی را مشاهده کنید. برخی افراد حتی ممکن است آسیب وارده را تا زمان ایجاد گلوکوم فراموش کنند.

پس از بهبودی چشم از آسیب، به معاینات سالانه چشم توسط یک چشم پزشک که می‌داند چه مواردی را باید تحت نظر داشته باشید، نیاز خواهید داشت. آنها عقب‌رفتگی زاویه را بررسی کرده و چشم را از نظر هرگونه علائم گلوکوم تحت نظر قرار می‌دهند.

تشخیص

چشم پزشک شما در مورد سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد و یک معاینه کامل چشم و بینایی از شما انجام خواهد داد. آنها فشار چشم شما را بررسی می‌کنند که بخش طبیعی هر معاینه پزشکی چشم است. برای بررسی زاویه تخلیه چشم، آزمایشی به نام گونیوسکوپی انجام می‌دهند. پس از بی‌حس کردن چشم با قطره، پزشک یک لنز تماسی مخصوص روی چشم شما قرار می‌دهد. سپس از پرتوی نور استفاده می‌کنند تا ببینند آیا انسداد یا آسیبی در زاویه تخلیه وجود دارد که می‌تواند فشار چشم را افزایش دهد یا خیر.

همچنین یک آزمایش «میدان بینایی» برای بررسی بینایی محیطی شما و از بین رفتن‌هایی که ممکن است خودتان متوجه آنها نشوید، انجام خواهد شد. پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری نیز برای بررسی عصب بینایی شما از نظر آسیب و اندازه‌گیری فشار داخل چشم انجام دهد. 

بسته به شدت، پزشک ممکن است شما را به یک چشم پزشک متخصص که گلوکوم را درمان می‌کند، ارجاع دهد.

درمان

پزشکان نمی‌توانند آسیب ناشی از گلوکوم را معکوس کنند. در عوض، هدف، کاهش فشار چشم شما برای کمک به جلوگیری از آسیب بیشتر و کند کردن یا جلوگیری از کاهش بینایی بیشتر است.

درمان گلوکوم زاویه بسته به شدت آسیب وارده به چشم متفاوت است. پزشک ممکن است دارو تجویز کند، لیزر درمانی را پیشنهاد دهد یا جراحی را در نظر بگیرد.

دارو : قطره‌های چشمی تجویزی معمولاً اولین قدم در درمان هستند. برای گلوکوم زاویه عقب رفته، پزشک ممکن است قطره‌ای تجویز کند که باعث می‌شود چشم شما مایع کمتری تولید کند. این به کاهش فشار کمک می‌کند. اگر فشار چشم شما کمی پس از آسیب بالا باشد، پزشک ممکن است هر ۴ تا ۶ هفته یکبار معاینه چشم را برای نظارت بر فشار توصیه کند.

درمان با لیزر: جراح چشم از پرتو لیزر برای باز کردن کانال‌های تخلیه در چشم شما استفاده می‌کند. به این ترتیب، مایع می‌تواند راحت‌تر خارج شود و فشار چشم کاهش می‌یابد. پزشکان معمولاً درمان با لیزر را پس از اینکه حداکثر مقدار دارو را بدون کاهش فشار به اندازه کافی امتحان کردید، توصیه می‌کنند. چشم پزشک شما ممکن است بتواند این عمل را در مطب خود انجام دهد یا ممکن است لازم باشد به یک مرکز جراحی سرپایی مراجعه کنید.

جراحی: در یک عمل جراحی به نام ترابکولکتومی، یک روزنه جدید در سفیدی چشم (یا صلبیه) برای تخلیه مایع ایجاد می‌شود. در برخی موارد، برای جلوگیری از ایجاد جای زخم و بهبود میزان موفقیت، به داروهایی به نام آنتی‌متابولیت‌ها در این جراحی نیاز است. یکی دیگر از گزینه‌های کم‌تهاجمی‌تر، کاشت یک لوله تخلیه کوچک در چشم برای کاهش فشار است. اگرچه جراحی نتایج خوبی برای گلوکوم زاویه عقب‌نشینی نشان داده است، اما میزان موفقیت برای این نوع گلوکوم نسبت به سایر اشکال این بیماری کمتر است.

آیا می‌توانید از آن جلوگیری کنید؟

ممکن است در هر صورت نتوانید از آن جلوگیری کنید. اما می‌توانید خطر را به شدت کاهش دهید.

آسیب‌های چشمی باعث گلوکوم زاویه بسته می‌شوند. بنابراین اگر از چشمان خود محافظت کنید، می‌توانید به جلوگیری از این بیماری کمک کنید. هزاران حادثه چشمی هر روز اتفاق می‌افتد. استفاده از عینک ایمنی، به عنوان مثال هنگام کار یا هنگام ورزش، می‌تواند از حدود ۹۰٪ آسیب‌ها جلوگیری کند.

اگر ضربه جدی به چشم شما وارد شده است، حتماً تا آخر عمر معاینات منظم چشم پزشکی را برای بررسی گلوکوم (آب سیاه) انجام دهید.