کلسترول یک مادهٔ مومیشکل و شبیهِ چربی است که در کبد ساخته میشود و در برخی خوراکیهای حیوانی مانند محصولات لبنی، تخممرغ و گوشت یافت میشود. بدن برای کار کردن به مقدار معینی کلسترول نیاز دارد. اما مقدار بیشازحد کلسترول میتواند خطر ابتلای شما به بیماری قلبی را افزایش دهد. چیزهای زیادی در بالا رفتن کلسترول نقش دارند؛ برخی از آنها قابلکنترل هستند و برخی دیگر قابلکنترل نیستند.
عوامل خطر غیرقابلکنترل در کلسترول بالا
جنسیت:
بعد از یائسگی، سطح کلسترول LDL («کلسترول بد») در زنان بالا میرود، همانطور که خطر ابتلای آنها به بیماری قلبی نیز افزایش مییابد.
سن:
با افزایش سن، خطر شما ممکن است بیشتر شود. مردان ۴۵ ساله یا بالاتر و زنان ۵۵ ساله یا بالاتر در معرض خطر بیشتر برای کلسترول بالا و بیماری قلبی قرار دارند.
سابقهٔ خانوادگی:
اگر پدر یا برادر شما کلسترول بالا یا بیماری قلبی زودرس (قبل از ۵۵ سالگی) داشته باشد یا مادر یا خواهر شما بیماری قلبی زودرس (قبل از ۶۵ سالگی) داشته باشد، خطر کلسترول بالای شما ممکن است افزایش یابد.
شما همچنین میتوانید یک اختلال ژنتیکی به نام هیپرکلسترولمی فامیلیال (FH) را به ارث ببرید که باعث میشود سطح LDL از سنین پایین بالا باشد. این اختلال نادر است، اما اگر درمان نشود، با گذشت زمان وخیمتر میشود. با پزشک خود دربارهٔ اینکه آیا لازم است برای FH آزمایش بدهید یا نه، صحبت کنید.
عوامل خطر قابلکنترل برای کلسترول بالا شامل موارد زیر است:
رژیم غذایی:
چربیهای ترانس، چربی اشباع، قند و (تا حدی کمتر) کلسترول موجود در غذایی که میخورید، سطح کلسترول تام و LDL را بالا میبرند.
وزن:
اضافهوزن میتواند باعث بالا رفتن سطح LDL و کاهش سطح HDL شود.
فشار خون بالا میتواند نشانهای باشد از اینکه وزن شما در حال افزایش است.
فعالیت بدنی/ ورزش:
افزایش فعالیت بدنی به کاهش کلسترول LDL و افزایش سطح کلسترول HDL («کلسترول خوب») کمک میکند. همچنین به کاهش وزن کمک میکند.
سیگار کشیدن:
سیگار کشیدن به عروق خونی شما آسیب میزند که این آسیب باعث میشود این عروق بیشتر دچار انباشت رسوبات چربی شوند. سیگار همچنین سطح HDL یا «کلسترول خوب» را پایین میآورد.
شما میتوانید از پزشک خود سؤال کنید یا بهصورت آنلاین به دنبال روشهایی برای ترک سیگار بگردید. وبسایت ترک سیگار CDC نقطهٔ شروع خوبی است.
دیابت نوع ۲:
مطالعات نشان میدهند که دیابت نوع ۲ میتواند سطح کلسترول «خوب» (HDL) را پایین بیاورد و سطح تریگلیسرید، نوع دیگری از چربی خون، را بالا ببرد. رژیم غذایی نامناسب و فقدان فعالیت بدنی دو عامل اصلی ایجاد این بیماری هستند.
فشار خون بالا:
اگرچه فشار خون بالا باعث کلسترول بالا نمیشود، اما اغلب در افرادی دیده میشود که کلسترول بالا دارند. دلیلش این است که این دو وضعیت بسیاری از عوامل خطر مشترک دارند، مانند کمبود ورزش، رژیم غذایی ناسالم, افزایش سن و چاقی. و هر دو وضعیت از عوامل خطر بیماری قلبی هستند؛ بیماریای که بیشترین مرگومیر ناشی از کلسترول بالا را سبب میشود.
