تحقیقات جدید نشان میدهد که باکتریهای روده ممکن است با تأثیر بر مناطقی از مغز که احساسات را کنترل میکنند، بر اضطراب و خلق و خوی کودکان تأثیر بگذارند.
آنچه در این مطلب خواهید خواند
راز پرورش کودکی با تابآوری عاطفی بیشتر، ممکن است از جایی غیرمنتظره شروع شود: از درون آنها.
یک مطالعه جدید در مجله Nature Communications، باکتریهای روده کودکان را از بدو تولد تا ۲ سالگی با خطر ابتلا به علائم اضطراب و افسردگی تا پنج سال بعد مرتبط دانسته است.
کریستوفر استوارت، استاد تحقیقات میکروبیوم انسانی در دانشگاه نیوکاسل در بریتانیا، که در این مطالعه مشارکتی نداشته است، گفت: «شواهد رو به رشدی وجود دارد که رشد میکروبیوم روده در اوایل زندگی را با بسیاری از جنبههای سلامت، چه در نوزادی و چه در بزرگسالی، مرتبط میکند.»
در اینجا به نکاتی در مورد ارتباط بین میکروبهای روده و سلامت عاطفی در کودکان اشاره میکنیم.

سرنخهایی از روده در رابطه با سلامت روان
محققان دادههای یک مطالعه طولانیمدت روی ۵۵ کودک را که نمونههای مدفوع آنها در سن ۲ سالگی، اسکن مغز آنها در سن ۶ سالگی و بررسیهای رفتاری آنها در سن ۷.۵ سالگی ثبت شده بود، تجزیه و تحلیل کردند.
آنها دریافتند که کودکان ۲ ساله با انواع خاصی از باکتریهای روده – از راسته کلستریدیالها و خانواده لاکنوسپیراسه – بیشتر احتمال دارد که چند سال بعد علائم عاطفی مانند احساس گوشهگیری، اضطراب یا غم را نشان دهند.
بریجت کالاگان، نویسندهی این مطالعه و دانشیار روانشناسی در دانشگاه UCLA، گفت: «داشتن علائم درونیسازیشده در سنین پایین، ارتباطی قوی با بروز اختلالهای اضطرابی در مراحل بعدی رشد دارد»
«Internalizing symptoms» یا همان علائم درونیسازی شده در روانشناسی به علائمی مثل اضطراب، افسردگی، یا کنارهگیری اجتماعی گفته میشود که فرد آنها را به درون خود معطوف میکند، نه به بیرون.
این مطالعه بر اساس تحقیقات قبلی انجام شده است که این گروههای باکتریایی – که شامل صدها گونه هستند – را با اضطراب، افسردگی و بیماریهای التهابی مانند بیماری التهابی روده مرتبط میداند. کالاگان گفت، اسکنهای مغزی نشان داد که کلستریدیالها و لاکنوسپیراسهها با تغییر اتصال در مناطق مغزی مرتبط با احساسات مانند آمیگدال، قشر اوربیتوفرونتال و لوب گیجگاهی میانی مرتبط هستند. کالاگان گفت،
این مطالعه علت و معلول را اثبات نمیکند، فقط ارتباطی بین میکروبهای روده و اتصال مغز را نشان میدهد. با این حال، تحقیقات قبلی روی حیوانات نشان میدهد که یک ارتباط مستقیم ممکن است. باکتریهای روده محصولات جانبی ایجاد میکنند که میتوانند به مغز منتقل شوند و بر عملکرد آن تأثیر بگذارند.
کالاگان گفت: «میکروبیوم روده مانند یک آشپزخانه بزرگ شیمیایی است که تمام این متابولیتها و محصولات مختلف را تولید میکند.» این مواد شامل «مواد شیمیایی نورواکتیو» – مانند اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه، هورمونها و انتقالدهندههای عصبی – هستند که میتوانند بر رشد و ارتباط مغز تأثیر بگذارند. برخی از آنها از سد خونی-مغزی، لایهای از سلولها که مغز را از سموم محافظت میکند، عبور میکنند، در حالی که برخی دیگر از طریق جریان خون، اعصاب یا سیستم ایمنی به مغز پیام میفرستند.
ارتباط روده و مغز افراد را در هر سنی تحت تأثیر قرار میدهد، اما ممکن است به ویژه در اوایل کودکی، زمانی که هم میکروبیوم و هم مغز به سرعت در حال رشد هستند، اهمیت داشته باشد.
او گفت: «میکروبیوم روده و مغز دورههای حساسی دارند که با هم همپوشانی دارند.» در طول این دورهها، «آنها ممکن است به ویژه برای شکل دادن به یکدیگر و شکل دادن به نوع ارتباطی که دارند، مهم باشند.»
چگونه اضطراب بر روده تأثیر میگذارد
ارتباط روده و مغز دو طرفه است. اگر کودک شما هنگام مواجهه با احساسات سخت دچار دل درد میشود، به آن توجه کنید. کالاگان گفت اضطراب یا مشکلات معده بیدلیل در کودکان ممکن است ناشی از استرس یا عوامل محیطی باشد، نه فقط یک مشکل گوارشی پزشکی، اگرچه بررسی مشکلات جدی همچنان مهم است.
ترس و نگرانی میتواند طبیعی باشد. اما اگر علائم درونی یا اضطراب بر توانایی عملکرد فرزندتان تأثیر میگذارد، مداخله زودهنگام کلید اصلی است.
کالاگان گفت: «اگر بتوانیم کمکی را که کودکان نیاز دارند، معمولاً از طریق درمان در این سن، به آنها ارائه دهیم، این میتواند واقعاً در زندگی کودک بسیار دگرگونکننده باشد.»

چگونه میکروبیوم کودک را بهینه کنیم
تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود کدام گونههای کلستریدیالها و لاکنوسپیراسه چه کاری انجام میدهند. و هنوز برای هدف قرار دادن میکروبهای خاص خیلی زود است. کالاگان گفت، در حال حاضر، تمرکز بر ایجاد یک جامعه سالم از میکروبهای روده کلید اصلی است. در اینجا مواردی که میتواند کمک کند آورده شده است:
حقیقت در مورد شیردهی
آیا از آخرین اطلاعات در مورد شیردهی به نوزاد خود مطلع هستید؟ در اینجا نکاتی وجود دارد که باید بدانید.
به نوزاد خود شیر بدهید. کالاگان گفت، شیر مادر حاوی قندهایی است که به رشد باکتریهای مفید روده کمک میکند. استوارت میگوید حالت ایدهآل، تغذیه انحصاری با شیر مادر حداقل به مدت شش ماه و پس از آن ترکیبی از غذاهای جامد و شیر مادر است. آکادمی اطفال آمریکا توصیه میکند که شیردهی تا زمانی که مادر و نوزاد تمایل دارند، به مدت دو سال یا بیشتر، ادامه یابد.
اگر شیردهی امکانپذیر نیست، استرس نداشته باشید – سلامتی و شادی شما برای رفاه فرزندتان نیز مهم است. کالاگان گفت: «همه این توصیهها در بهترین حالت ممکن هستند. اما در واقع، این یک بدهبستان بین تعداد چیزهایی است که میدانیم بر سلامت نوزاد تأثیر میگذارند و بخشی از آن سلامت مادر است.»
میوهها و سبزیجات را زود و مکرر به کودک بدهید. تحقیقات نشان میدهد مادران بارداری که میوه و سبزیجات بیشتری میخورند، نوزادانی با میکروبیوم روده سالمتر و تعداد کمتری کلستریدیال و لاکنوسپیراسه دارند.
وقتی فرزندتان شروع به خوردن غذاهای جامد میکند، روی انواع میوهها و سبزیجات غنی از فیبر تأکید کنید. کالاگان میگوید: «تلاش برای قرار دادن آنها در معرض یک رژیم غذایی متنوع واقعاً مفید است.» او برای کودکان بدغذا، پیشنهاد میکند سبزیجات برگدار را با غذاهایی که دوست دارند مخلوط کنید.
بگذارید فرزندتان در خاک بازی کند. استوارت میگوید: «ورزش منظم و گذراندن زمان زیاد در فضای باز، از جمله بازی در گل و کثیف شدن را تشویق کنید.» بازی در فضای باز با کاهش استرس و خشم در کودکان پیشدبستانی و میکروبیوم روده سالمتر مرتبط است. قرار گرفتن در معرض باکتریها در طبیعت ممکن است رشد باکتریهای رودهای را که سروتونین تولید میکنند، افزایش دهد. سروتونین یک انتقالدهنده عصبی است که در تنظیم خلق و خو نقش دارد.
مصرف غذاهای ناسالم را به حداقل برسانید. غذاهای شیرین و فوق فرآوری شده با تغییرات باکتریهای روده مرتبط با اختلالات خلقی مانند اضطراب و افسردگی مرتبط هستند.
به مکملها تکیه نکنید. اگرچه «محتمل» است که مکملهای پروبیوتیک بتوانند به کودکان خردسال در بهینهسازی میکروبیوم رودهشان برای سلامت روان کمک کنند، اما هیچ محصول یکسانی برای همه وجود ندارد. استوارت گفت: «ما هنوز راه درازی تا دانستن بهترین پروبیوتیکها برای فرد مناسب، به مقدار مناسب و در زمان مناسب داریم. در عین حال، من نسبت به هر محصولی که خلاف این را ادعا میکند، محتاط خواهم بود.»
قدم بعدی چیست؟
محققان سوالات بیشتری برای بررسی دارند. کالاگان گفت: «ما هنوز در حال بررسی اجمالی آنچه که باید در مورد ارتباط میکروبیوم با سلامت عاطفی و مغز بدانیم، هستیم.»
و اگرچه به نظر میرسد باکتریهای روده نقشی دارند، تکنیکهای امتحانشده و مؤثر برای حمایت از سلامت روان کودکان، مانند الگوسازی مهارتهای مقابلهای و تنظیم روالها، همچنان حیاتی هستند.
کالاگان گفت: «میکروبیوم یک قطعه از یک پازل بسیار بزرگ است که همان سلامت روان انسان است. تأکید بیش از حد بر میکروبیوم به تنهایی راه درستی برای این حوزه نیست، اما یک قطعه مفید از این پازل است. هر نوع کمکی که بتوانیم در درک سلامت روان به دست آوریم، مهم است.»