آنچه در این مطلب خواهید خواند
برداشتن چشم یک عمل جراحی شدید است که پزشکان به عنوان آخرین راه حل انجام می‌دهند، اگر هیچ درمان دیگری برای یک بیماری جدی چشم مؤثر نباشد. در مورد سرطان ، برداشتن چشم ممکن است برای جلوگیری از گسترش آن به مغز و سایر اندام‌ها ضروری باشد. سه نوع برداشتن چشم وجود دارد – تخلیه چشم، انوکلئاسیون و تخلیه چشم.
برداشتن چشم هرگز به راحتی انجام نمی‌شود. چشم پزشک شما قبل از رسیدن به این مرحله، تمام گزینه‌های درمانی موجود را بررسی کرده و همه آنها را با شما در میان گذاشته است. برداشتن چشم غیرقابل برگشت است و شما نمی‌توانید بینایی آن چشم را دوباره به دست آورید.
سه نوع روش برای برداشتن چشم می‌تواند استفاده شود:
- هسته‌زدایی
- تخلیه شکم
- ایونتریشن
انوکلئاسیون چشم چیست؟
انوکلئاسیون جراحی است که در آن کل کره چشم و محتویات آن برداشته می‌شود. در این عمل پلک‌ها، مژه‌ها، ابروها و پوست اطراف آن باقی می‌مانند. کره چشم با یک ایمپلنت و پروتز کاسه چشم که شبیه چشم خودتان است جایگزین می‌شود.
بیرون آوردن چشم چیست؟
در عمل تخلیه چشم، جراح قرنیه و محتویات چشم را خارج می‌کند و صلبیه (قسمت سفید چشم) و عضلات چشم را دست نخورده باقی می‌گذارد. سپس یک ایمپلنت را در پوسته صلبیه قرار می‌دهد. صلبیه می‌تواند مانند قبل حرکت کند زیرا عضلات هنوز متصل هستند.
انوکلئاسیون در مقابل تخلیه احشاء
تخلیه چشم (Evisceration) نسبت به انوکلئاسیون (Enucleation) عمل کم‌هزینه‌تری است. در هر دو عمل، مژه‌ها، ابروها و مژه‌های شما دست‌نخورده باقی می‌مانند. اما تخلیه چشم، پوسته صلبیه چشم و عضلاتی که چشم را حرکت می‌دهند را حفظ می‌کند.
تخلیه چشم (Evisceration) نسبت به انوکلئاسیون (تخلیه چشم) روشی ساده‌تر است. این روش خطر ابتلا به التهاب چشم سمپاتیک (Sympathetic ophthalmitis) را کمی بیشتر می‌کند. این عارضه می‌تواند بینایی چشم دیگر را از بین ببرد و شما را کاملاً نابینا کند. اگر تخلیه چشم برای تسکین درد چشم نابینا انجام شود، تخلیه چشم ممکن است کمتر مؤثر باشد زیرا اعصاب مژگانی داخل چشم دست نخورده باقی می‌مانند.
بیرون زدگی چشم چیست؟
برداشتن کامل کره چشم (Exenteration) گسترده‌ترین عمل جراحی است. جراح کل کره چشم، پلک‌ها، ابروها و پوست اطراف آن را برمی‌دارد. برداشتن کامل کره چشم معمولاً برای درمان سرطان چشمی که به بافت‌های اطراف گسترش یافته است، انجام می‌شود.
دلایل جراحی تخلیه چشم
برداشتن چشم آخرین راه حل است. پزشک شما فقط در شرایط جدی و زمانی که هیچ درمان دیگری مؤثر نباشد، این کار را پیشنهاد می‌کند. برخی از شرایطی که نیاز به برداشتن چشم دارند عبارتند از:
- تومورهای داخل چشمی (سرطان در چشم)، مانند رتینوبلاستوما یا ملانوم مشیمیه
- آسیب شدید به چشم
- کوری شدید و دردناک چشم
- عفونت غیرقابل کنترل در چشم
- یک چشم نابینا و بدشکل برای بهبود ظاهر زیبایی‌شناختی
گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای محافظت از چشم دیگر، چشم آسیب‌دیده را خارج کند. آسیب چشم می‌تواند منجر به یک وضعیت واکنشی به نام افتالمیت سمپاتیک در چشم دیگر شود. این می‌تواند باعث از دست دادن بینایی شود. خارج کردن چشم آسیب‌دیده، چشم دیگر را نجات می‌دهد.
یک چشم نابینای دردناک می‌تواند مایه بدبختی باشد. برداشتن چنین چشمی باعث تسکین درد چشم، درد صورت و ترشحات چشم می‌شود. تسکین کامل درد ممکن است چند ماه پس از جراحی اتفاق بیفتد.
این جراحی فقط بینایی یک چشم را برای شما باقی می‌گذارد. این ممکن است شما را ناراحت کند، به خصوص اگر در چشمی که برداشته شده بینایی داشته‌اید. از دست دادن بخشی از وجودتان همیشه ناراحت‌کننده است و ممکن است به مشاوره نیاز داشته باشید.
جراحی انوکلئاسیون
تخلیه چشم و سایر انواع جراحی‌های تخلیه چشم معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شوند . شما در طول عمل بیهوش خواهید بود. متخصص بیهوشی قبل از عمل شما را معاینه می‌کند تا مطمئن شود که از سلامت جسمی خوبی برخوردار هستید و می‌توانید بیهوشی و جراحی را تحمل کنید.
کره چشم شما درون یک حفره استخوانی به نام کاسه چشم محافظت می‌شود . انوکلئاسیون چشم، کره چشم را از کاسه چشم جدا می‌کند. عصب بینایی که سیگنال‌ها را به مغز منتقل می‌کند، بریده می‌شود. چندین عضله به کره چشم متصل هستند که برای حرکت در جهات مختلف به آن متصل می‌شوند. این عضلات نیز جدا می‌شوند.
جراح شما یک ایمپلنت مداری در حدقه قرار می‌دهد. عضلات چشم به ایمپلنت متصل می‌شوند تا مانند یک چشم حرکت کند. عضلات چشم در هر دو چشم به طور هماهنگ کار می‌کنند ، بنابراین ایمپلنت در همان جهت چشم دیگر شما حرکت خواهد کرد.
در عمل انوکلئاسیون، پلک‌ها، ملتحمه و پوست اطراف آن دست‌نخورده باقی می‌مانند. این قسمت‌ها روی حدقه قرار می‌گیرند تا ظاهری صورتی ایجاد کنند. چند هفته پس از جراحی، چشم‌پزشک شما یک پروتز حدقه (چشم مصنوعی) به شما می‌دهد. این پروتز مانند یک لنز تماسی روی ایمپلنت حدقه قرار می‌گیرد. چشم‌پزشک شما نحوه برداشتن، تمیز کردن و قرار دادن مجدد این پروتز را به شما آموزش خواهد داد.
عوارض انوکلئاسیون
احتمال کمی وجود دارد که بعد از این عمل جراحی عوارضی ایجاد شود:
- خونریزی
- تورم
- عفونت
- تخلیه از سوکت
- سوزش حفره دندان
- نمایان شدن ایمپلنت گوی شکل
دوره نقاهت جراحی برداشتن چشم
بهبودی پس از جراحی تخلیه چشم چندین هفته طول می‌کشد. جراح شما به عنوان یک اقدام موقت، یک کانفورمر چشمی را روی ایمپلنت کاسه چشم قرار می‌دهد. این وسیله فنجانی شکل از بسته شدن و چسبندگی در طول فرآیند بهبودی جلوگیری می‌کند. پزشک شما پس از شش تا هشت هفته، پس از فروکش کردن تورم و بهبود حفره چشم، کانفورمر را برمی‌دارد.
ممکن است بعد از بیدار شدن از بیهوشی درد داشته باشید. پزشک برای کاهش آن دارو تجویز می‌کند. همچنین ممکن است برای جلوگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند . پلک‌های شما برای چند روز کبود و متورم خواهند بود. پزشک قبل از ترخیص از بیمارستان به شما آموزش می‌دهد که چگونه حدقه چشم را تمیز کنید.
پانسمان روی چشم شما یک یا دو روز پس از عمل جراحی برداشته می‌شود. باز نگه داشتن چشم به بهبود آن کمک می‌کند، اما می‌توانید از عینک آفتابی استفاده کنید. پزشک قطره چشم، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی و مسکن‌هایی برای استفاده در خانه تجویز خواهد کرد.
شما باید به مدت یک ماه از خم شدن و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. به همین ترتیب، باید از شنا و ورزش شدید خودداری کنید . می‌توانید رانندگی کنید و در فعالیت‌های عادی خود پس از چند روز شرکت کنید. باید بانداژی که چشم شما را پوشانده است را خشک نگه دارید. جراح شما یک هفته پس از جراحی شما را ویزیت خواهد کرد تا روند بهبودی شما را بررسی کند.
بینایی پس از برداشتن چشم
ایمپلنت و پروتز کاسه چشم هیچ گونه دیدی ایجاد نمی‌کنند. آنها فقط ظاهری طبیعی ایجاد می‌کنند.
بینایی شما از چشم باقی‌مانده‌تان خواهد بود و به همان خوبی قبل از جراحی از آن چشم خواهد بود. از آنجایی که فقط با یک چشم خواهید دید، در درک فاصله یا عمق دچار مشکل خواهید شد. بینایی شما در طرفین چشم سالم و بالا و پایین مانند قبل خواهد بود، اما در سمتی که چشمتان برداشته شده است، میدان دید کمتری خواهید داشت . برای نگاه کردن به آن سمت باید سر خود را حرکت دهید.
برداشتن چشم تصمیمی بسیار دشوار است. این کار فقط برای رهایی شما از رنج ناشی از نابینایی دردناک چشم یا جلوگیری از شیوع سرطان که زندگی شما را تهدید می‌کند، انجام می‌شود. هدف از چنین جراحی، رهایی شما از درد و فراهم کردن امکان زندگی بدون محدودیت برای شماست.
