غشای اپی رتینال چیست؟

غشای اپی‌رتینال (ERM) یک بیماری چشمی است که در آن لایه‌ای از سلول‌ها در قسمت داخلی شبکیه شما تشکیل می‌شود. این لایه سلولی، غشا نامیده می‌شود. بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری تا زمانی که در معاینه چشم تشخیص داده نشود، از ابتلا به آن اطلاعی ندارند.  

نام‌های دیگر ERM چیست؟

غشاهای اپی‌رتینال با نام‌های مختلفی شناخته می‌شوند که عبارتند از: 

• غشای اپی ماکولار
• رتینوپاتی چروکیده سطحی
• ماکولوپاتی سلوفان
• فیبروز ماکولا پیش شبکیه‌ای

چه قسمت‌هایی از چشم شما تحت تأثیر غشای اپی‌رتینال قرار می‌گیرد؟

شبکیه شما یک لایه عصبی در پشت چشم شماست. وقتی نور را حس می‌کند، تکانه‌های عصبی را به مغز شما می‌فرستد. این بدان معناست که شبکیه شما بخش کلیدی سیستم بینایی شماست. یک غشای اپی‌رتینال روی سطح داخلی شبکیه شما تشکیل می‌شود . 

ماکولا بخش مرکزی شبکیه شماست و به شما اجازه می‌دهد تا:

• جزئیات ظریف را از هم تشخیص دهید
• چهره‌ها را تشخیص دهید
• چهره‌ها را بخوانید 

غشاهای اپی‌رتینال شدید می‌توانند باعث چروکیدگی ماکولا شوند. این می‌تواند تا حد زیادی بر بینایی شما تأثیر بگذارد. 

غشاهای اپی‌رتینال به‌طور خاص از سلول‌های گلیال تشکیل شده‌اند. این سلول‌ها با اعصاب شما مرتبط هستند اما سلول‌های عصبی عملکردی نیستند. در عوض، آن‌ها نقش حمایتی در سیستم عصبی شما دارند. آن‌ها معمولاً با اعصاب شبکیه شما مرتبط هستند، اما قرار نیست غشایی را در سراسر شبکیه تشکیل دهند. 

چه کسی می‌تواند دچار غشای اپی‌رتینال شود؟

غشاهای اپی‌رتینال هم در مردان و هم در زنان تشکیل می‌شوند. این غشاها در افراد با هر دو جنس به یک اندازه شایع هستند. 

حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از افرادی که در یک چشم خود غشای اپی‌رتینال دارند، در چشم دوم خود نیز چنین غشایی دارند. 

عوامل خطر مرتبط با غشاهای اپی‌رتینال عبارتند از: 

• سن 
• داشتن ERM در چشم دیگر
• ابتلا به بیماری به نام جداشدگی خلفی زجاجیه (PVD)

سن یکی از بزرگترین عواملی است که بر ایجاد غشاهای اپی‌رتینال تأثیر می‌گذارد. میانگین سن تشخیص ۶۵ سال است. حدود دو درصد از افراد بالای ۵۰ سال به این غشاها مبتلا می‌شوند. این میزان برای افراد بالای ۷۵ سال به ۲۰ درصد افزایش می‌یابد. 

علل غشای اپی رتینال چیست؟

در بسیاری از موارد، علت غشای اپی‌رتینال شما ناشناخته است. این وضعیت، ERM ایدیوپاتیک نامیده می‌شود. 

با شیوع کمتر، غشاهای اپی‌رتینال با سایر مشکلات شبکیه مرتبط هستند. این شرایط می‌توانند شامل موارد زیر باشند: 

• رتینوپاتی دیابتی
• بیماری التهابی چشم
• تروما  
• جراحی چشم
• تومورهای چشم
• پارگی شبکیه
• جداشدگی شبکیه

در بسیاری از موارد، نوعی نقص یا پارگی در سطح شبکیه شما به سلول‌های گلیال اجازه می‌دهد تا به مکان‌هایی که به آنها تعلق ندارند مهاجرت کنند. آنها شروع به رشد می‌کنند و یک صفحه در سراسر سطح شبکیه شما تشکیل می‌دهند. این غشای اپی‌رتینال است. 

چگونه غشای اپی رتینال تشخیص داده می‌شود؟

اغلب اوقات، افراد تا زمانی که در معاینه استاندارد چشم مشاهده نشوند، نمی‌دانند که غشای اپی‌رتینال دارند. 

چشم پزشک شما تشخیص خود را بر اساس سابقه پزشکی و نتایج معاینه بالینی شما انجام می‌دهد. گاهی اوقات، روشی به نام توموگرافی انسجام نوری (OCT) می‌تواند به تشخیص کمک کند و شدت بیماری را تعیین کند. 

OCT روشی برای گرفتن تصاویر با وضوح بالا از چشم شماست. این تصاویر را می‌توان به صورت مقاطع عرضی یا به صورت نمایش سه‌بعدی از چشم مشاهده کرد. 

علائم غشای اپی رتینال چیست؟

این غشا می‌تواند در حین تشکیل، ظاهر و پیکربندی‌های متفاوتی به خود بگیرد. این تفاوت‌ها می‌توانند منجر به علائم کاملاً متفاوتی شوند. خوشبختانه، بسیاری از افراد هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. 

در موارد دیگر، غشاء می‌تواند شبیه سلفون شود یا سفت شود. این سفت شدن می‌تواند روی شبکیه شما کشیده شود و باعث اعوجاج بینایی شود. این مشکلات بینایی می‌توانند به تدریج بدتر شوند. 

شایع‌ترین اعوجاج، متامورفوپسیا است. این اتفاق زمانی می‌افتد که اشیاء که باید مستقیم به نظر برسند، ظاهری منحنی یا موج‌دار به خود می‌گیرند. گاهی اوقات وقتی سالم‌ترین چشم خود را می‌پوشانید و فقط از طریق چشمی که بیشترین آسیب را دیده است نگاه می‌کنید، تشخیص این موضوع آسان‌تر می‌شود. 

علائم دیگر عبارتند از: 

• دوبینی
• حساسیت به نور
• اعوجاج بصری که در آن اشیاء بزرگتر یا کوچکتر از اندازه واقعی خود به نظر می‌رسند

درمان‌های غشای اپی‌رتینال چیست؟

اگر غشای اپی‌رتینال شما هیچ عارضه بینایی ایجاد نمی‌کند، نیازی به درمان فوری ندارید. از طرف دیگر، اگر مشکلات بینایی دارید، بهترین درمان جراحی غشای اپی‌رتینال است . نام رسمی این جراحی ویترکتومی است. 

اگر مشکلات بینایی شما در زندگی روزمره‌تان اختلال ایجاد کرده یا بینایی‌تان به طور قابل توجهی بدتر از 20/50 است، پزشکان چشم معمولاً جراحی را توصیه می‌کنند. معیار 20/20 نشان دهنده بینایی ایده‌آل است.  

جراحی اساساً شامل باز کردن چشم و برداشتن غشاء با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله موارد زیر است: 

• پنس
• یک انتخاب
• سازهای پوشیده از الماس 

متأسفانه این جراحی عوارض بالقوه‌ای دارد. برای مثال، از هر ۱۰۰ نفر، یک نفر دچار مشکلی به نام جداشدگی شبکیه می‌شود. از هر ۲۰۰۰ نفر، یک نفر پس از جراحی دچار عفونت می‌شود . 

پیش آگهی برای افراد مبتلا به غشاهای اپی رتینال چیست؟

اگر غشاهای اپی‌رتینال دارید اما هیچ علامتی ندارید، چشم‌پزشک شما باید مرتباً وضعیت شما را تحت نظر داشته باشد. به این ترتیب، آنها می‌توانند به محض اینکه غشاها شروع به ایجاد مشکل کنند، یک برنامه درمانی تهیه کنند. 

چشم پزشک شما همچنین باید به طور منظم چشم دیگر شما را معاینه کند، به محض اینکه غشای اپی رتینال را در چشم اول تشخیص داد. اگرچه هیچ کاری نمی‌توانید برای جلوگیری از غشای اپی رتینال اول خود انجام دهید، اما ممکن است بتوانید از تشکیل آن در چشم دوم خود جلوگیری کنید. به طور خاص، می‌توانید با درمان هرگونه بیماری زمینه‌ای که منجر به غشای اول شده است، از تشکیل غشای دیگری جلوگیری کنید. 

بسیاری از افرادی که تحت عمل جراحی برای برداشتن غشای اپی‌رتینال خود قرار می‌گیرند، در عرض سه تا شش ماه اول بهبودی را مشاهده می‌کنند. برخی دیگر تا یک یا دو سال پس از جراحی بهبودی را مشاهده نمی‌کنند. مدت زمان لازم برای بهبودی چشمان شما به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: 

• مدت زمانی که قبل از عمل، غشا را داشته‌اید
• چقدر غشاء روی شبکیه شما کشیده شده است
• علت غشا – افرادی که غشاهای اپی‌رتینال ایدیوپاتیک دارند، شانس بیشتری برای بهبودی کامل دارند. 

یک درصد احتمال دارد که غشای اپی‌رتینال شما بعد از جراحی برگردد. 

چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کنید؟

هر زمان که برای اولین بار متوجه مشکلات بینایی خود شدید، از جمله اعوجاج بینایی مانند متامورفوپسیا، باید به چشم پزشک مراجعه کنید. هر چه زودتر با یک متخصص پزشکی صحبت کنید، زودتر می‌توانید درمان شوید. همچنین مهم است که معاینات منظم چشم داشته باشید تا چشم پزشک شما بتواند مشکلات را در اسرع وقت تشخیص دهد.