آنچه در این مطلب خواهید خواند
چشم مصنوعی میتواند به بهبود ظاهر افرادی که چشم خود را در اثر آسیب یا بیماری از دست دادهاند، کمک کند. معمولاً به آن “چشم شیشهای” یا “چشم مصنوعی” میگویند. در واقع این یک چشم نیست، بلکه پوستهای است که ساختارهای داخل حدقه چشم را میپوشاند.
پروتز چشم شامل موارد زیر است:
- پوسته بیرونی بیضی شکل و سفید رنگ که به رنگ سفید چشم دیگر شباهت دارد
- قسمت مرکزی گرد که طوری رنگآمیزی شده که شبیه عنبیه و مردمک چشم دیگر به نظر برسد
کاشت پروتز چشم ( پروتز چشمی ) تقریباً همیشه پس از جراحی برداشتن چشم به دلیل آسیب یا بیماری توصیه میشود. این ایمپلنت از عملکرد صحیح پلک پشتیبانی میکند.
برخی از دلایلی که ممکن است یک چشم برداشته شود عبارتند از:
- جراحت
- گلوکوم
- عفونت داخل چشم
- تومورهای چشم
انواع جراحی
دو روش جراحی برای برداشتن چشم آسیبدیده وجود دارد. نوع جراحی شما بر انتخاب چشم مصنوعی تأثیر میگذارد. این دو روش عبارتند از:
اویسرِیشن (Evisceration). در این روش، بافت ژله مانند داخل چشم با ساکشن خارج میشود. این کار از طریق برشی در جلوی چشم انجام میشود. اما این روش بافتهای زیر را حفظ میکند:
- اسکلرا (صلبیه، بخش سفید چشم) و
- عضلات خارجچشمی
انوکلیاسیون. در این روش، کل چشم (کره چشم که شبیه کره چشم است) بریده شده و از حدقه چشم خارج میشود.
پزشک شما بر اساس موارد زیر تصمیم میگیرد که از کدام روش استفاده کند:
- نوع بیماری چشمی که دارید
- میزان آسیب به چشم
چرا از چشم مصنوعی استفاده میشود؟
پروتز چشم میتواند ظاهر حدقه چشم آسیبدیده را بهبود بخشد. برای اکثر افراد، این روش به مراتب بهتر از استفاده از چشمبند یا بانداژ است.
اگر کل چشم برداشته شود، ایمپلنت چشمی و پروتز از رشد بافتهای داخل حدقه چشم برای پر کردن فضای خالی جلوگیری میکنند.
چشم مصنوعی نمیتواند بینایی را بازیابی کند. پس از برداشتن چشم طبیعی و قرار دادن چشم مصنوعی، فرد در آن چشم بینایی نخواهد داشت.
چشم مصنوعی از چه چیزی ساخته شده است؟
زمانی «چشم شیشهای» واقعاً از شیشه ساخته میشد. امروزه، چشم مصنوعی عموماً از اکریلیک پلاستیکی سخت ساخته میشود. چشم مصنوعی به شکل یک پوسته است.
پروتز چشم روی یک ایمپلنت چشمی قرار میگیرد. ایمپلنت چشمی یک وسیله سخت و گرد جداگانه است که با جراحی و به طور دائمی در عمق بیشتری از حدقه چشم جاسازی میشود.
ایمپلنت چشمی اغلب قبل از قرار دادن، با بافت زنده یا یک ماده بالشتک مصنوعی پیچیده میشود.

جراحی پروتز چشم: چه انتظاری باید داشت
پس از جراحی برای برداشتن چشم طبیعی، یک ایمپلنت چشمی کروی شکل به طور دائمی و عمیق کاشته میشود. بعداً، پروتز متحرک برای قرار گرفتن روی آن ساخته میشود.
برداشتن چشم آسیبدیده معمولاً تحت بیحسی موضعی انجام میشود. داروهای آرامبخش و مسکن ممکن است از طریق رگها تزریق شوند تا اضطراب و درد کاهش یابد. بیهوشی عمومی معمولاً ضروری نیست، اما یک گزینه است.
ممکن است تا چند روز پس از جراحی پروتز چشم، آنتیبیوتیکهای خوراکی تجویز شود. قطرههای چشمی آنتیبیوتیک معمولاً برای چند هفته تجویز میشوند. حدقه چشم پوشانده شده و ماهها برای بهبودی فرصت داده میشود.
پس از اتمام بهبودی، متخصص پروتز چشم (اکولاریست) از جلوی حدقه چشم قالب مومی تهیه میکند. اکولاریست یک چشم مصنوعی سفارشی میسازد تا روی ایمپلنت چشمی قرار گیرد. عنبیه جدید (قسمت رنگی چشم) و رگهای خونی روی ناحیه سفید با دقت و با دست رنگآمیزی میشوند تا با چشم سالم مطابقت داشته باشند.
چشم مصنوعی حرکت میکند، اما اغلب نه به طور کامل یا سریع به اندازه چشم سالم دیگر شما. مردمک چشم مصنوعی در پاسخ به نور تغییر نمیکند. بنابراین ممکن است مردمکهای دو چشم نابرابر به نظر برسند.
ممکن است شکل حدقه چشم پس از جراحی همچنان تغییر کند. ممکن است هفتهها یا ماهها پس از قرار دادن اولیه، تنظیم و تنظیم مجدد پروتز ضروری باشد.
اگرچه خود عمل جراحی جزئی است، اما از دست دادن یک چشم و سازگاری با زندگی با چشم مصنوعی میتواند از نظر روانی و عاطفی بسیار چالش برانگیز باشد. گروههای مشاوره و پشتیبانی برای کمک به افراد در این دوره اغلب دشوار در دسترس هستند.