آنچه در این مطلب خواهید خواند
افرادی که دیابت دارند اغلب عادات خواب نامناسبی دارند، از جمله مشکل در به خواب رفتن یا در خواب ماندن. برخی از افراد مبتلا به دیابت بیش از حد می‌خوابند، در حالی که برخی دیگر در داشتن خواب کافی مشکل دارند. طبق گزارش بنیاد ملی خواب، ۶۳ درصد از بزرگسالان خواب کافی که برای سلامتی، ایمنی و عملکرد مطلوب لازم است را دریافت نمی‌کنند.
دلایل مختلفی برای مشکلات خواب در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ وجود دارد، از جمله آپنه انسدادی خواب، درد یا ناراحتی، سندرم پای بی‌قرار و افزایش ادرار شبانه.
مشکلات خواب و دیابت نوع ۲
آپنه خواب
آپنه خواب شامل مکث در تنفس در طول خواب است. دوره‌های توقف تنفس، آپنه نامیده می‌شوند که در اثر انسداد راه هوایی فوقانی ایجاد می‌شوند. آپنه با چندین دوره کوتاه بیداری در طول شب همراه است – شما معمولاً از این اختلالات خواب آگاه نیستید زیرا کاملاً بیدار نیستید. با این حال، اگر خواب شما در آزمایشگاه خواب اندازه‌گیری شود، تکنسین‌ها تغییرات امواج مغزی را که مشخصه بیداری هستند، ثبت می‌کنند.
آپنه خواب منجر به کاهش سطح اکسیژن خون می‌شود زیرا انسداد مانع از رسیدن هوا به ریه‌ها می‌شود. سطح پایین اکسیژن همچنین بر عملکرد مغز و قلب تأثیر می‌گذارد. تا دو سوم افرادی که آپنه خواب دارند، به این دلیل که معمولاً سنگین‌تر از جمعیت عمومی هستند، دچار این مشکل می‌شوند.
آپنه خواب چرخه خواب و مراحل خواب ما را تغییر می‌دهد. برخی مطالعات، مراحل خواب تغییر یافته را با کاهش هورمون رشد مرتبط دانسته‌اند، که نقش کلیدی در ترکیب بدن مانند چربی بدن، عضله و چربی شکمی دارد. محققان ارتباط احتمالی بین آپنه خواب و ایجاد دیابت و مقاومت به انسولین (ناتوانی بدن در استفاده از انسولین) را یافته‌اند.
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی یا آسیب به اعصاب پا و ساق پا، یکی دیگر از علل اختلال خواب است. این آسیب عصبی می‌تواند باعث از دست دادن حس در پاها یا علائمی مانند سوزن سوزن شدن، بی‌حسی، سوزش و درد شود.
سندرم پای بی‌قرار
سندرم پای بی‌قرار یک اختلال خواب خاص است که باعث ایجاد میل شدید و اغلب غیرقابل مقاومت برای تکان دادن پاها می‌شود. این اختلال خواب اغلب با احساسات دیگری در پاها مانند سوزن سوزن شدن، کشش یا درد همراه است و خوابیدن یا در خواب ماندن را دشوار می‌کند.
هیپوگلیسمی و هایپرگلیسمی
هم هیپوگلیسمی (قند خون پایین) و هم هیپرگلیسمی (قند خون بالا) می‌توانند بر خواب افراد مبتلا به دیابت تأثیر بگذارند. هیپوگلیسمی ممکن است زمانی رخ دهد که ساعت‌ها غذا نخورده باشید، مثلاً در طول شب، یا اگر انسولین یا داروهای دیگر را بیش از حد مصرف کنید. هیپرگلیسمی زمانی رخ می‌دهد که سطح قند خون از حد طبیعی بالاتر می‌رود. این ممکن است پس از خوردن کالری بیش از حد، عدم مصرف دارو یا ابتلا به بیماری اتفاق بیفتد. استرس عاطفی نیز می‌تواند باعث افزایش قند خون شما شود.
چاقی
چاقی یا چربی بیش از حد بدن اغلب با خروپف، آپنه خواب و اختلال خواب همراه است. چاقی خطر ابتلا به آپنه خواب، دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، فشار خون بالا، آرتروز و سکته مغزی را افزایش می‌دهد.
مشکلات خواب چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
پزشک از شما در مورد الگوهای خوابتان سوال خواهد کرد، از جمله اینکه آیا در به خواب رفتن یا در خواب ماندن مشکل دارید، در طول روز خواب‌آلود هستید، در هنگام خواب مشکل تنفس دارید (از جمله خروپف)، در پاهایتان درد دارید یا در هنگام خواب پاهایتان را تکان می‌دهید یا لگد می‌زنید.
پزشک شما ممکن است شما را به یک متخصص خواب ارجاع دهد که ممکن است یک مطالعه خواب ویژه به نام پلی سومنوگرافی برای اندازه‌گیری فعالیت در طول خواب انجام دهد. نتایج مطالعه خواب می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا تشخیص دقیقی داشته باشد و یک درمان مؤثر و ایمن تجویز کند.
مشکلات خواب در دیابت نوع ۲ چگونه درمان می‌شوند؟
بسته به شرایط، چندین درمان برای مشکلات خواب در افراد دیابتی وجود دارد:
آپنه خواب
اگر آپنه خواب در شما تشخیص داده شود، پزشک ممکن است به شما پیشنهاد کند که وزن خود را کاهش دهید تا راحت‌تر نفس بکشید.
یکی دیگر از درمان‌های بالقوه، فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP) است. در CPAP، بیماران ماسکی روی بینی و/یا دهان خود می‌پوشند. یک دمنده هوا، هوا را از طریق بینی و/یا دهان به داخل می‌راند. فشار هوا طوری تنظیم می‌شود که برای جلوگیری از فروپاشی بافت‌های راه هوایی فوقانی در طول خواب کافی باشد. فشار ثابت و پیوسته است. CPAP در هنگام استفاده از بسته شدن راه هوایی جلوگیری می‌کند، اما با قطع یا استفاده نادرست از CPAP، دوره‌های آپنه برمی‌گردند.
نوروپاتی محیطی
برای درمان درد نوروپاتی محیطی، پزشک ممکن است مسکن‌های ساده‌ای مانند آسپرین یا ایبوپروفن، داروهای ضد افسردگی مانند آمیتریپتیلین یا داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین (Gralise، Neurontin)، تیاگابین (Gabitril) یا توپیرامات (Topamax) تجویز کند. سایر درمان‌ها شامل کاربامازپین (Carbatrol، Tegretol)، پره گابالین (Lyrica)، تزریق لیدوکائین یا کرم‌هایی مانند کپسایسین است.
سندرم پای بی‌قرار
داروهای مختلفی برای درمان سندرم پای بی‌قرار استفاده می‌شوند، از جمله داروهای دوپامین، داروهای خواب‌آور، داروهای ضد تشنج و مسکن‌ها. اگر سطح آهن بدن شما پایین باشد، پزشک ممکن است آهن نیز تجویز کند.
بی‌خوابی اولیه
همچنین داروهای مختلفی برای درمان بی‌خوابی وجود دارد، از جمله:
- داروهای بدون نسخه مانند آنتی‌هیستامین‌ها از جمله دیفن‌هیدرامین (مانند بنادریل). این داروها باید کوتاه‌مدت و همراه با تغییرات در عادات خواب استفاده شوند.
- داروهایی که برای درمان مشکلات خواب استفاده می‌شوند مانند داریدورکسانت ( کوویویک )، اسزوپیکلون ( لونستا )، لمبورکسانت ( دایویگو )، سوورکسانت (بلسومرا)، زالپلون (سوناتا) و زولپیدم ( آمبین ).
- بنزودیازپین‌ها نوع قدیمی‌تری از داروهای تجویزی هستند که باعث آرام‌بخشی، شل شدن عضلات می‌شوند و می‌توانند سطح اضطراب را کاهش دهند. بنزودیازپین‌هایی که معمولاً برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شدند شامل آلپرازولام ( زاناکس )، دیازپام (والیوم)، استازولام (پروسوم)، فلورازپام ( دالمان ، دالمادورم)، لورازپام (آتیوان)، تمازپام ( رستوریل) و تریازولام ( هالسیون )
- داروهای ضد افسردگی مانند نفازودون (سرزون) و دوزهای بسیار پایین دوکسپین (سیلنور).
چگونه می‌توانم خوابم را بهبود ببخشم؟
علاوه بر داروها، توصیه‌هایی برای بهبود خواب عبارتند از:
- تکنیک‌های آرامش و تنفس را یاد بگیرید.
- به یک سی دی آرامش بخش یا صداهای طبیعت گوش دهید.
- ورزش منظم داشته باشید، حداکثر چند ساعت قبل از خواب.
- عصرها از کافئین، الکل یا نیکوتین استفاده نکنید.
- از چرت زدن خودداری کنید یا آن را به حداقل برسانید
- وقتی خوابتان نمی‌برد از رختخواب بیرون بیایید و در اتاق دیگری کاری انجام دهید. وقتی احساس خواب‌آلودگی کردید به رختخواب برگردید.
- از رختخواب فقط برای خوابیدن و فعالیت جنسی استفاده کنید. برای تماشای تلویزیون یا مطالعه در رختخواب دراز نکشید. به این ترتیب، رختخواب شما به نمادی برای خوابیدن تبدیل می‌شود، نه برای بیدار ماندن.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) را امتحان کنید، که اولین درمان برای بی‌خوابی است.
خواب‌آلودگی بیش از حد را می‌توان با داروی سولریامفتول ( سونوسی ) درمان کرد، که در بیدار نگه داشتن افراد مبتلا به آپنه خواب برای مدت طولانی‌تر مؤثر بوده است.
آیا ارتباط دیگری بین خواب و دیابت نوع ۲ وجود دارد؟
طبق چندین مطالعه، افرادی که عادات خواب نامناسبی دارند، در معرض خطر بیشتری برای اضافه وزن یا چاقی و ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند. کمبود مزمن خواب ممکن است منجر به مقاومت به انسولین شود که می‌تواند منجر به قند خون بالا و دیابت شود.
برخی مطالعات نشان می‌دهند که کمبود خواب مزمن می‌تواند بر هورمون‌هایی که اشتها را کنترل می‌کنند، تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، یافته‌های اخیر، خواب ناکافی را با سطوح پایین‌تر هورمون لپتین مرتبط می‌دانند، که به کنترل متابولیسم کربوهیدرات‌ها کمک می‌کند. نشان داده شده است که سطوح پایین لپتین، صرف نظر از میزان کالری مصرفی، میل بدن به کربوهیدرات‌ها را افزایش می‌دهد.
